-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
etnicznej - integracja, dwukulturowość lub zagubienie, rozprosze
rym łączą się wartości o charakterze uniwersalnym i partykularnym,
nie, brak przejrzystego obrazu siebie i otoczenia)28.
a człowiek z niej wykorzeniony to człowiek bezdomny.
W ostatnich latach "koncepcja siebie", jako immanentnie wpi
Ronald S. Lauder podczas uroczystości otwarcia żydowskiej
sana w dzieje społeczności, zyskała na aktualności. Ma to związek
szkoły podstawowej w warszawskim Wilanowie powiedział: Zaczy
z okresem kryzysów i przełomów, kiedy świadomość identyfikacji ze
namy dziś pracę, która nigdy się nie skończy, bo nauczanie nie ma
społecznością staje się ważnym kryterium działań i zródłem integra
końca. Jest moim marzeniem, by to, co dziś podjęliśmy, okazało się
cji osobowości. W zróżnicowanych kulturowo regionach wiele czyn
trwałe. To jest nasze dziedzictwo, "morasha". Zwiat już nigdy nie
ników rzutuje na kształtowanie poczucia tożsamości. Jedne pro
będzie taki, jak przed zagładą. Ale z popiołów odrodziła się nowa
wadzą do dwukulturowości, inne do dezintegracji, wyrzeczenia się,
Polska, a teraz z popiołów odradza się nowa społeczność żydowska.
porzucenia tożsamości pierwotnej, nabycia tożsamości negatywnej
Zakładam za M. Gordonem możliwość istnienia "warstw toż itp.
samości" , które niejako otaczają osobowość i które nie układają się
Sądzę, iż można wskazać na następujące typy tożsamości kul
w osobne, pojedyncze warstwy, ale są ich kombinacjami. Możliwość
turowej:
istnienia tożsamości wielokulturowej potwierdza się w sytuacjach
a) silna identyfikacja z dwiema kulturami (bikulturalizm, czło
świadomego zachowania swojej etniczności w nowej kulturze. Jak
wiek pogranicza),
wskazuje J. Smolicz, Kanadyjczycy, którzy świadomie zachowali
b) silna identyfikacja z dominującą kulturą (akomodacja, toż-
swą etniczność (Ukraińcy, %7łydzi, Polacy) osiągnęli najwyższe war
tości wskaznika identyfikacji z Kanadą. Tak więc im bardziej rozwi 2 7
J. Nikitorowicz, Socjalizacja i wychowanie, op. cit.
28
nięte poczucie tożsamości etnicznej, tym wyższy wskaznik integra
L. Witkowski, Tożsamość i zmiana (wstęp do epistemologicznej analizy kon
tekstów edukacyjnych), Toruń 1988, s. 113 i nast.
cji i wtórnej tożsamości z kulturą większościową - dominującą, co
84
85
samość negatywna do socjalizacji rodzinnej, przeciwstawienie się
cia i skłaniało do zmniejszenia niezgodności. Pomiędzy przekona
dziedzictwu przodków - np. porzucenie tożsamości chłopa białoru
niem "jestem z rodziny chłopskiej, prawosławnej, związanej z biało
skiego w Polsce czy prześladowanego Polaka w byłym ZSRR),
ruskÄ… grupÄ… etnicznÄ…" a przekonaniem nabytym w wyniku socjaliza
c) silna identyfikacja z etniczną grupą, mniejszościową (separa
cji instytucjonalnej - państwowej -"nie cierpię wsi, chłopstwa, ję
cja, etnocentryzm, dążenie do zachowania własnej tożsamości, od
zyka "chachłackiego" - prostego itp." zachodzi dysonans poznawczy
nalezienie i zrozumienie siebie i swojej kultury, odbudowanie tożsa
(L. Festinger), którego tolerowanie przez dłuższy czas jest trudne
mości - nie łączę tego z nacjonalizmem, który jest niszczący),
do zniesienia. W związku z tym następowała albo ucieczka i po
d) brak identyfikacji z którąkolwiek z grup (marginalizacja,
rzucenie wartości kultury pochodzenia i wzrost akceptacji wartości
człowiek marginesu według R. E. Parka).
narzuconych, albo obrona i wzrost akceptacji wartości rodzimych.
Wobec powyższego powstaje podstawowe pytanie:
To z kolei może powodować niechęć i agresję do swoich, którym się
Czy edukacja zmierza do wypracowania rozwiązań na zasa
udało uciec, albo odrodzenie tożsamości, godne przyznanie się do
dzie pluralizmu kulturowego, czy przedstawia i egzekwuje
rozproszonej tożsamości, co wiąże się z przełamaniem pokory, lęku
wartości kulturowe grupy dominującej?
i poczucia niższości, jak też ze wzrostem poczucia bezpieczeństwa,
Dotychczasowe oddziaływania szkoły generalnie miały na celu
zaufania i szacunku do siebie samego.
eliminację tożsamości rodzinnej, szczególnie w zakresie odmienno
W związku z zaistniałymi możliwościami współpracy z ośrod
ści etnicznej i wyznaniowej, co przejawiało się w podważaniu tej
kami naukowymi Litwy, Białorusi, Ukrainy, widzę potrzebę wyzna
tożsamości, języka i wyznania przodków, wyszydzaniu i wyśmiewa
czenia strefy przejściowej wschodniego pogranicza, kształtowanego
niu zachowań, jak też zakazywaniu i karaniu za przejawy inności.
w wyniku wielowiekowego kontaktu kultur. Wiele problemów wy
Nie próbowano nakładać na to kultury ogólnonarodowej, traktując
maga podjęcia badań interdyscyplinarnych. Wiele pytań pozostaje
każdą odmienność kulturową jako coś niższego i gorszego, nieprzy
ciągle bez odpowiedzi. Między innymi: w jakim zakresie i stop
datnego, skazujÄ…c jÄ… na zapomnienie i odrzucenie. To z kolei powo
niu nastąpiło kulturowe wydziedziczenie z kultury przodków wśród
dowało opór wewnętrzny, bunt dziecka, uruchamiało różne mecha
różnych grup etnicznych i wyznaniowych rozsianych na wschodnim
nizmy obronne. Szkoła narzucając "język ogólnonarodowy" pozba
pograniczu? Jaki jest stopień aspiracji do kultury "wyższej" - do
wiała dziecko konstruowania wypowiedzi w swoim języku, używania [ Pobierz całość w formacie PDF ] - zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- matkadziecka.xlx.pl